تجهیزات آتشنشانی از مهمترین تجهیزات ایمنی در ساختمانها میباشد که داشتن آنها در هر ساختمانی ضروری است. تجهیزات آتشنشانی توسط آتشنشانان بهمنظور اطفای حریق و انجام عملیات امداد و نجات استفاده میشود. این تجهیزات از گسترش آتشسوزی جلوگیری کرده و میتواند حافظ جان و مال افراد حاضر در محل باشد و خسارات ناشی از آتشسوزی را به حداقل برساند.
تجهیزات آتشنشانی دارای انواع مختلفی هستند که میتوان به تجهیزات اعلام و اطفا حریق، تجهیزات حفاظت فردی و صنعتی و تجهیزات ساختمانی اشاره کرد که در ادامه توضیحاتی خواهیم داد.
تجهیزات اطفا حریق
تجهیزات اطفای حریق جزو تجهیزاتی مهم و کاربردی است که در عملیات اطفا حریق توسط آتشنشانان یا حاضر در محل آتشسوزی مورداستفاده قرار میگیرد. این تجهیزات خود به دودسته سیستم اطفا حریق اتوماتیک و دستی تقسیم میشود؛ اما تجهیزات سیستمهای اطفا حریق بهطورکلی شامل موارد زیر میباشد:
اسپرینکلر
کپسول آتشنشانی
پتوی نسوز جزء
بوستر پمپهای آتشنشانی جهت اطفای حریق
قرقره و شیلنگ آتشنشانی
مانیتور اطفاحریق
نازل
شیرهای هیدرانت اطفا حریق
فایر باکس (جعبه آتشنشانی) در سیستم اطفا حریق
هوزریل آتشنشانی
شیلنگ آتشنشانی
کپسول گاز fm200
کپسول گاز IG55
کپسول گاز CO2
سیستم اطفای حریق دستی
سیستم اطفای حریق دستی از تجهیزاتی است که برای کار به نیروی انسانی نیاز دارد. برای مثال کپسولهای آتشنشانی که بسته به نوع آتشسوزی از انواع مختلف میتوان استفاده کرد. انواع سیستمهای اطفای حریق دستی عبارتاند از:
خاموشکنندههای پودری (پودر خشک شیمیایی، پودر تر شیمیایی)
خاموشکنندههای دیاکسیدکربن
خاموشکنندههای حاوی ترکیبات هالوژنه
خاموشکنندههای حاوی کف
توپ اطفا حریق
سیستم اطفای حریق اتوماتیک
سیستم اطفای حریق اتوماتیک همانطور که از اسمش پیداست بهصورت اتوماتیک و بدون دخالت انسان کار میکند، این سیستم بلافاصله پس از اعلام و تشخیص حریق بهصورت خودکار فعال میشود و از گسترش آتشسوزی جلوگیری کرده و آتش را مهار میکند. انواع سیستمهای اطفای اتوماتیک عبارتاند از:
سیستم اطفای حریق اتوماتیک مه آب (Water Mist)
سیستم اطفای حریق اتوماتیک ورتکس (Vortex)
سیستم اطفای حریق اتوماتیک گازی هالون (Halon)
سیستم اطفای حریق اتوماتیک آبی اسپرینکلر (Sprinkler)
سیستم اطفای حریق اتوماتیک پودری یا ذرات معلق آیروسل (Aerosol)
سیستم اطفای حریق اتوماتیک فوم (Foam)
سیستم اعلام حریق
سیستم اعلام حریق، یکی از مهمترین تجهیزات در ساختمانهای مسکونی و اداری هستند که شامل مجموعهای از قطعات الکترونیکی میباشد. این سیستم وظیفه تشخیص حریق و محل آتشسوزی را در اماکن مختلف بر عهده دارد و قبل از اینکه آتش از کنترل خارج شود با به صدا درآوردن آژیر به ساکنان ساختمان هشدار میدهد. تجهیزات تشخیص و اعلام حریق شامل دتکتورها، کنترل پنل، شستیها، آژیرها، پنل ریپرتر، تلفنکننده، فلاشرها و غیره است.
دتکتور دود
وظیفه این دستگاه تشخیص دود ناشی از حریق میباشد.
دتکتور حرارتی
وظیفه این دتکتور تشخیص افزایش دما و احتمال وقوع آتشسوزی است.
دتکتور دود و گرما
این دتکتورها اگر گرما و دود را تشخیص دهند سریعاً صدای زنگ هشدار را به صدا در میآورند.
شستی اعلام حریق
این شستیها برای زمانی که دتکتورها قادر به تشخیص آتشسوزی نمیباشند بهصورت دستی توسط افراد اعلام حریق میکنند.
آژیر اعلام حریق
کاربرد آژیرها، هشدار صوتی در هنگام وقوع آتشسوزی میباشد.
فلاشر اعلام حریق
فلاشرها برای هشدار دیداری در هنگام وقوع آتشسوزی میباشد.
تجهیزات آتشنشانی فردی
تجهیزات آتشنشانی فردی شامل وسایلی میباشد که آتشنشانان برای مقابله با حریق به آنها نیاز دارد. این تجهیزات از آسیبدیدن آتشنشانان جلوگیری میکند.
لباس آتشنشانی
لباس آتشنشانی از بدن آتشنشان در برابر آتش، مواد شیمیایی، مواد خورنده و اسیدها محافظت میکند. لباس آتشنشانها نیز باید انعطافپذیر باشد تا حرکت آتشنشان را محدود نکند.
کلاه آتشنشانی
کلاه آتشنشانی از سر آتشنشانان هنگام برخورد اجسام سنگین محافظت میکند و دارای انواع مختلفی است.
دستکش آتش نشانی
دستکشهای آتشنشانی از جنس نسوز بوده و از دستها در برابر سوختگی، ترکیدگی، بریدگی، برقگرفتگی و غیره در برابر آتش، اسید و اجسام تیز محافظت میکند.
ماسک آتشنشانی
این ماسکها برای محافظت از صورت یا تأمین اکسیژن استفاده میشود که دارای انواع مختلفی هستند نوع اول ماسک کامل کل صورت را میپوشاند و ماسک نیمه که فقط دهان و بینی را پوشش میدهد. جنس این ماسکها از پلاستیک، سیلیکون و یا کائوچو است.
کفش آتشنشانی
این کفش برای محافظت از پا در برابر آتشسوزی، برقگرفتگی، لغزندگی، برخورد اجسام و غیره استفاده میشود. کفشهای ایمنی نیز برای عملیات گوناگون دارای انواع مختلف هستند.
کپسول آتش نشانی
کپسولهای آتشنشانی از جمله مهمترین تجهیزات اطفای حریق هستند و برای خاموشکردن آتش توسط آتشنشانان و یا افراد حاضر در محل مورداستفاده قرار میگیرد. کپسول آتشنشانی در انواع پودر و گاز، آب و کف و co2 در وزنهای مختلف موجود هستند.
عینک آتشنشانی
این عینک برای محافظت از چشم در برابر اشیا تیز، حریق، مواد اسیدی و امواج خطرناک استفاده میشود. این عینک باید انعطافپذیر و دارای مقاومت بالایی باشد همچنین شیشه آن نیز باید در برابر خراشیدگی مقاوم باشد. برخی از عینکهای ایمنی قابلیت جذب اشعه فرابنفش را نیز دارا میباشند.
تجهیزات آتشنشانی صنعتی
تجهیزات آتشنشانی صنعتی به تجهیزات تخصصی گفته میشود که برای اطفا حریق در محیطهای صنعتی مانند کارخانهها، کارخانههای شیمیایی، پالایشگاههای نفت و سایر تأسیسات پرخطر استفاده میشود. برخی از این تجهیزات عبارتاند از:
خودرو تانکر آب
این تانکرها معمولاً ظرفیت بسیار بالایی دارد که در آتشسوزیهای بزرگ و گسترده از آن استفاده میشود.
خودروی نجات
این خودرو دارای تجهیزات سبک و تخصصی است که برای عملیات نجات افراد و حادثهها از آن استفاده میشود.
شیر هیدرانت
این شیرها معمولاً در کنار پیادهروها و خیابانها و محیطهای پر رفتوآمد نصب میشود که از آب موجود در آن میتوان در آتشسوزیها استفاده کرد. هیدانت آتشنشانی دارای دو نوع ایستاده و فنی در میباشد.
گوی اطفای حریق
گوی یا توپ اطفای حریق حاوی پودر اطفای حریق میباشد که با انداختن آن درون حریق موجب خاموششدن آتش میگردد. این توپ دارای وزن کمی است و برای همه افراد قابلاستفاده میباشد.
جعبه آتشنشانی
این جعبه که درون آن تجهیزات اطفای حریق قرار گرفته در ساختمانهای اداری، تجاری و مسکونی نصب میشود. جعبههای آتشنشانی در انواع تک درب، دو درب، دوطبقه، روکار، توکار و در جنسهای فولادی، استیل، فایبرگلاس موجود هستند.
شیلنگ آتشنشانی
شیلنگ آتشنشانی یک نوع شیلنگ فشارقوی است که برای انتقال آب یا سایر خاموشکنندهها دیگر مانند فوم جهت خاموشکردن آتش توسط مأموران آتشنشانی استفاده میشود. شیلنگ آتشنشانی در جنسهای مختلف و با متراژ و قطرهای متفاوت در بازار موجود هستند.
مانیتور آتشنشانی
مانیتور وسیلهای است که آتشنشانها جهت پرتاب آب با حجم بالا بهصورت ناگهانی جهت اطفای حریق از آن استفاده میکنند.
کوپلینگ آتشنشانی
از کوپلینگ آتشنشانی جهت اتصال شیلنگ آتشنشانی و افزایش طول آنها استفاده میگردد.
اسپرینکلر
آبپاشهای سقفی جهت اطفای حریق که از نظر نوع اتصال دارای سه مدل در انواع پایین زن، بالا زن، مخفی میباشد. هر کدام از این آبپاشها به دماهای مختلف حساس بوده و در صورت رسیدن به دمای مشخص با الگوی خاصی شروع به پاشش آب میکنند.
قرقره هوزریل آتشنشانی
قرقره هوزریل وسیلهای است که برای نگهداری و استفاده راحت از شیلنگ آتشنشانی مورداستفاده قرار میگیرد. معمولاً برای اطفای حریقهای کوچک در ساختمانهای مسکونی و اداری استفاده شده و به منبع آب اصلی متصل میشود.
بوستر پمپ آتشنشانی
مجموعهای از پمپ و تابلو برق و شیرآلات جهت تأمین آب نازلها و اسپرینکلر که هنگام اطفای حریق مورد استفاده قرار میگیرد.
تجهیزات آتشنشانی خودرو
یکی از مهمترین تجهیزات آتشنشانی خودرو، کپسول آتشنشانی است. کپسول آتشنشانی خودرو یک وسیله ایمنی لازم و ضروری است که از جان و مال شما در مواقع اضطراری محافظت مینماید.
در خودرو ها مواد اشتعالزایی مانند بنزین، اجزای پلاستیکی، روغن و غیره وجود دارند که با یک نقص ساده ممکن است دچار حریق شوند. خرابیهای الکتریکی یا مکانیکی باتری خودرو، مشکلات مربوط به صندلیهای گرم شده، سیستم گرمایشی گرمشدن بیش از حد موتور؛ و نشت روغنموتور، مایع خنککننده، یا سیستم انتقال قدرت، فرمان برقی، یا روغنترمز هر کدام از این مواد میتواند باعث ایجاد حریق شود که در اینگونه موارد با استفاده از رعایت نکات ایمنی و همراهداشتن کپسول خودرو میتوان اقدام بهموقع انجام داد.
نتیجهگیری
تجهیزات آتشنشانی از مهمترین تجهیزات ایمنی در ساختمانها است که وجود آنها در ساختمان باعث ایجاد حس امنیت میشود همچنین ساکنان ساختمان را از خطر آتشسوزی در امان نگه میدارد. این تجهیزات کاربردی شامل تجهیزات ایمنی فردی، تجهیزات سیستمهای اعلام و اطفای حریق و…است. این تجهیزات کاربرد زیادی داشته و وجود آنها در هر ساختمانی ضروری است و تابهحال جان میلیونها انسان به کمک آنها نجاتیافته است.