در این مقاله از سد آتش قصد داریم تا در مورد یکی از پرکاربردترین و مهمترین تجهیزات آتش‌نشانی یعنی جعبه آتش‌نشانی یا همان فایرباکس صحبت کنیم. این جعبه که درون آن تجهیزات اطفای حریق قرار گرفته در ساختمان‌های اداری، تجاری و مسکونی نصب میشود. این تجهیزات شامل کپسول آتش‌نشانی، قرقره شیلنگ، شیرآلات و نازل هستند که برای مقابله با آتش‌سوزی در مراحل اولیه و پیش از رسیدن آتش‌نشانان به محل، ضروری هستند و نقش حیاتی در حفظ جان و مال افراد در برابر آتش‌سوزی ایفا می‌کند.
کاربرد جعبه آتش‌نشانی
همانطور که در قسمت قبل اشاره کردیم جعبه آتش نشانی میتواند در مراحل اولیه آتش سوزی به افراد حاضر در محل کمک کند تا از گسترش آتش‌سوزی جلوگیری کرده و حتی در صورت کوچک بودن حریق بتوانند آن را به طور کامل خاموش کنند. همچنین استفاده به‌موقع و درست از تجهیزات داخل جعبه آتش‌نشانی میتواند تا حد زیادی خسارات جانی و مالی ناشی از آتش‌سوزی کاهش دهد. جعبه آتش‌نشانی در محل، باعث میشود تا افراد احساس امنیت کنند و اضطراب آنها را در هنگام بروز آتش‌سوزی کاهش می‌دهد. جعبه های آتش نشانی، تجهیزات خاموش کننده مانند کپسول آتش نشانی، شیلنگ و نازل در ساختمان ها معمولا در مکانی نصب میگردد که مشخص و قابل دسترس باشند. این امر باعث میشود تا در مواقع آتش‌سوزی، افراد بتوانند به سرعت به آنها دسترسی پیدا کنند و اقدام به اطفا حریق نمایند. در نتیجه انتخاب نوع و محل نصب مناسب آن، میتواند نقش مهمی در افزایش ایمنی محیط داشته باشد.
بعضی از جعبه‌های آتش‌نشانی مجهز به چراغ LED هستند که در صورت قطع برق، محل جعبه را روشن می‌کنند و به افراد کمک می‌کنند تا به‌راحتی آن را پیدا کنند.
انواع جعبه آتش‌نشانی
جعبه‌های آتش‌نشانی دارای انواع مختلفی است که می‌توان آنها را بر اساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی کرد.
انواع جعبه آتش‌نشانی بر اساس محل نصب
جعبه آتش‌نشانی دیواری
این نوع جعبه به دلیل اشغال فضای کمتر و سهولت در دسترسی رایج ترین نوع جعبه های آتش نشانی میباشد و از جنس‌های مختلفی مانند استیل، فایبرگلاس و پلاستیک ساخته می‌شوند که در برابر عوامل محیطی مانند رطوبت و ضربه مقاوم هستند. جعبه های آتش نشانی دیواری خود به دو صورت توکار یا روکار بر روی دیوار نصب میشود.
جعبه آتش‌نشانی دیواری توکار
جعبه آتش‌نشانی دیواری توکار به طور کامل درون دیوار نصب میشود. این نوع جعبه‌ها دارای ظاهری زیبا هستند و در رنگ‌های مختلفی تولید می‌شوند. همچنین فضای کمتری را اشغال می‌کنند، به همین دلیل محبوب‌ترین نوع جعبه آتش‌نشانی دیواری است. جعبه‌های توکار کپسول آتش‌نشانی را از عوامل محیطی مانند گردوغبار و رطوبت محافظت می‌کنند.
جعبه آتش‌نشانی دیواری روکار
جعبه آتش‌نشانی دیواری روکار بر روی سطح دیوار نصب میشود. این نوع جعبه به دلیل نصب آسان و قیمت مناسب، رایج‌ترین نوع جعبه آتش‌نشانی دیواری است. نصب این نوع جعبه‌ها بسیار آسان است و به تخصص خاصی نیاز ندارد. همچنین قیمت جعبه‌های روکار معمولاً مناسب‌تر از جعبه‌های توکار هستند. جعبه‌های روکار قابلیت جابه‌جایی دارند و در صورت نیاز می‌توان آنها را به‌راحتی جابه‌جا کرد.
کاربرد جعبه آتش‌نشانی دیواری
- منازل مسکونی
- ساختمان‌های اداری
- مدارس
- بیمارستان‌ها و مراکز درمانی
- مکان‌های عمومی مانند رستوران‌ها، هتل‌ها و مراکز خرید
انتخاب نوع مناسب جعبه آتش‌نشانی دیواری به عوامل مختلفی مانند نوع و محل کاربری ساختمان، شرایط محیطی و سلیقه شخصی بستگی دارد.
جعبه آتش‌نشانی محوطه‌ای
جعبه‌های آتش‌نشانی محوطه‌ای به‌صورت ایستاده یا پایه‌دار در محیط‌های باز و بزرگ مانند حیاط، پمپ‌بنزین، پارکینگ، محوطه‌های صنعتی، انبار ها، زمین های ورزشی و… نصب میشود. این نوع جعبه‌ها به دلیل قرارگیری در فضای باز، به‌راحتی قابل‌مشاهده و در دسترس هستند. جنس جعبه‌های آتش‌نشانی محوطه‌ای از استیل و فایبرگلاس ساخته شده‌اند که در برابر برف‌وباران، تابش نور خورشید و تغییرات دمایی مقاوم هستند. این جعبه‌ها به دلیل داشتن محفظه بزرگ میتوانند کپسول‌های آتش‌نشانی بزرگ‌تر یا شیلنگ‌های بلندتر را در خود جای دهند.
انواع جعبه آتش‌نشانی بر اساس نوع کاربرد
جعبه نگهدارنده کپسول آتش‌نشانی
این نوع جعبه‌ها برای نگهداری کپسول آتش‌نشانی طراحی شده است و از کپسول در مقابل عوامل محیطی مانند گردوغبار، رطوبت، نور خورشید و ضربه محافظت می‌کند. این جعبه‌ها خود دارای انواع مختلفی هستند.
جعبه کپسول پودر و گاز
این نوع جعبه مخصوص نگهداری کپسول‌هایی هستند که از پودر و گاز که برای خاموش‌کردن انواع مختلف آتش‌سوزی، استفاده میشود.
جعبه کپسول CO2
این نوع جعبه مخصوص کپسول‌های حاوی CO2 هستند که جهت خاموش‌کردن آتش‌سوزی‌های الکتریکی از آنها استفاده میشود.
جعبه کپسول فوم
این نوع جعبه مخصوص کپسول‌های فوم هستند که برای خاموش‌کردن آتش‌سوزی مایعات قابل‌اشتعال مناسب هستند.
جعبه کپسول دکوراتیو
ین نوع جعبه با طراحی زیبا و خاص علاوه بر کاربرد آن به‌عنوان یک عنصر دکوراتیو در دکوراسیون داخلی مورداستفاده قرار گیرد.
جعبه کپسول تک درب
این نوع جعبه ساده‌ترین نوع جعبه کپسول است و دارای یک درب برای دسترسی به کپسول است.
جعبه کپسول دو درب
این نوع جعبه دارای دو درب مجزا برای دسترسی به کپسول و یک محفظه برای نگهداری تجهیزات جانبی آن مانند دستکش و ماسک است.
جعبه کپسول مطابق با استاندارد NFPA
این نوع جعبه مطابق با استانداردهای انجمن ملی حفاظت از حریق (NFPA) ایالات متحده ساخته شده و از کیفیت بالایی برخوردار است.
جعبه کپسول مطابق با استاندارد BS EN 606
این نوع جعبه مطابق با استانداردهای اروپایی (BS EN 606) ساخته شده است.
جعبه نگهدارنده شیلنگ آتش‌نشانی
این نوع جعبه‌ها محفظه است که برای نگهداری و محافظت از شیلنگ و تجهیزات مربوط به آن مانند قرقره، شیرفلکه نازل در برابر عوامل محیطی انند رطوبت، نور خورشید و ضربه و همچنین جهت جلوگیری از گر خوردن شیلنگ استفاده میشود. این جعبه ها خود نیز به دودسته کلی تقسیم می‌شوند.
جعبه هوزریل
کاربرد این نوع جعبه نگهداری شیلنگ‌های فنری یا نیمه فنری است که به‌صورت دایره‌ای جمع می‌شوند. آنها دارای قرقره می‌باشند که شیلنگ را به‌دور آن می‌پیچند و از گره‌خوردن و آسیب‌دیدگی آن جلوگیری می‌کند. این نوع جعبه‌ها معمولاً در ساختمان‌های مسکونی، ادارات و مدارس استفاده می‌شوند.
فایر باکس
کاربرد این نوع جعبه‌ها نگهداری شیلنگ‌های تخت است که به‌صورت تا شده در آن قرار می‌گیرند. فایر باکس دارای یک محفظه برای نگهداری شیلنگ و یک قفسه برای نگهداری تجهیزات جانبی مانند دستکش و ماسک است. این نوع جعبه‌ها معمولاً درکارخانه ها، انبارها و پارکینگ‌ها استفاده می‌شوند.
انواع جعبه آتش‌نشانی بر اساس جنس
جعبه آتش‌نشانی استیل
جنس این نوع جعبه‌ها از استیل ضدزنگ میباشد که مقاومت بالایی در برابر عوامل محیطی مانند رطوبت و ضربه دارد. همچنین میتوانند دارای روکش نیکل کروم یا رنگ الکترواستاتیک باشند و ضخامت ورق استیل باتوجه‌به نوع کاربری و شرایط محیطی انتخاب می‌شوند به همین دلیل در محیط‌های مرطوب مانند استخرها، موتورخانه‌ها و ساحل دریا از آنها استفاده میشود. جعبه‌های آتش نشانی استیل طول عمر بالایی دارند و به تعویض مکرر نیاز ندارند.
کاربرد این نوع جعبه‌های آتش‌نشانی علاوه بر محیط‌های مرطوب در محیط‌هایی مانند منازل مسکونی، ادارات، مدارس، بیمارستان‌ها، مکان‌های عمومی، پمپ‌بنزین‌ها، انبارها، پارکینگ‌ها و… استفاده می‌شوند.
جعبه آتش‌نشانی فایبرگلاس
جنس این نوع جعبه‌ها از فایبرگلاس سبک و مقاوم است. این مدل جعبه ها به دلیل مزایای زیادی که دارند، بسیار محبوب هستند. فایبرگلاس عایق حرارتی و الکتریکی است، به همین دلیل آنها میتوانند از کپسول آتش‌نشانی در برابر تغییرات دمایی، آتش و نوسانات برق محافظت می‌کنند. از دیگر مزایای آن سبک بودن آنها میباشد حمل‌ونقل و نصب جعبه‌های فایبرگلاس بسیار آسان است. همچنین این جعبه‌ها در برابر خوردگی، زنگ‌زدگی، مواد شیمیایی و ضربه مقاوم هستند، به همین دلیل می‌توان از آنها در محیط‌های مرطوب مانند استخرها، موتورخانه‌ها و ساحل استفاده کرد. قیمت این نوع جعبه‌ها معمولاً ارزان‌تر از جعبه‌های استیل هستند.
جعبه‌های آتش‌نشانی فایبرگلاس همانند دیگر جعبه‌ها در مکان‌های مختلفی از جمله ادارات، مدارس، ساختمان‌های مسکونی و مکان‌های عمومی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
جعبه آتش نشانی فولادی
این نوع جعبه از جنس فولاد ساخته شده و ارزان‌تر از سایرجعبه ها است. آنها مقاومت بالایی در برابر ضربه دارند و میتوانند از کپسول آتش‌نشانی یا شیلنگ در برابر آسیب‌های احتمالی ناشی از برخورد اشیاء یا افراد محافظت کنند همچنین به دلیل استحکام زیادشان میتوانند وزن زیادی را تحمل کنند. عمر این نوع جعبه‌ها طولانی‌تر بوده و با مراقبت مناسب، نیازی به تعویض مکرر ندارند. این نوع جعبه‌ها به دلیل مزایای که دارند، در بین انواع مختلف جعبه‌های آتش نشانی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ضخامت ورق فولاد این جعبه‌ها باید باتوجه‌به نوع کاربری و شرایط محیطی انتخاب شود. آنها با روکش‌های مختلف مانند رنگ الکترواستاتیک یا رنگ اپوکسی ارائه شوند، همچنین یراق‌آلات مورداستفاده در جعبه آتش‌نشانی فولادی باید از جنس فولاد ضدزنگ یا مواد ضدزنگ دیگر باشد.
جعبه آتش‌نشانی پلاستیکی
این نوع جعبه‌ها از انواع مختلفی پلاستیک مانند ABS، پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن ساخته شده که نوع پلاستیک مورداستفاده باید باتوجه‌به نیازهای شما انتخاب شود. این نوع جعبه‌ها به دلیل پلاستیکی بودن به‌مراتب ارزان‌تر از سایر انواع است، اما به‌اندازه آنها مقاوم نیست. جعبه‌های پلاستیکی بسیار سبک بوده و حمل‌ونقل و نصب آسان‌تری دارند. اگر از این جعبه‌ها در فضای باز استفاده می‌کنید، حتماً باید از پلاستیکی ساخته شده باشد که در برابر اشعه UV مقاوم باشد.
سایر مدل‌های جعبه آتش‌نشانی
جعبه دوقلو
جعبه آتش‌نشانی دوقلو در واقع از دو جعبه مجزا تشکیل شده که در کنار یکدیگر نصب می‌شوند. این جعبه‌ها برای نگهداری دو کپسول آتش‌نشانی یا تجهیزات اطفای حریق دیگر طراحی شده است و میتوانند دو دستگاه کپسول آتش‌نشانی یا تجهیزات اطفای حریق دیگر را در خود جای دهند. به همین دلیل سرعت اطفای حریق را بالامیبرند و میتوانند مساحت بیشتری را تحت پوشش قرار دهند. استفاده از دو نوع مختلف کپسول آتش‌نشانی یا تجهیزات اطفای حریق در این نوع جعبه‌ها برای مقابله با انواع مختلف آتش‌سوزی مناسب میباشد.
جعبه نورتاب
جعبه آتش‌نشانی نورتاب نوعی جعبه آتش‌نشانی است که از قابلیت دید در تاریکی، برخوردار است و در صورت قطعی برق می‌توان محل جعبه را به‌راحتی پیدا کرد. این نوع جعبه‌ها با استفاده از تکنولوژی لومینسنس (Photo Luminescence) نور را جذب و ذخیره می‌کنند و در تاریکی آن را بازتاب می‌دهند. باتوجه‌به قابلیت دید در تاریکی، این نوع جعبه‌ها نقش مهمی در افزایش ایمنی افراد در برابر آتش‌سوزی ایفا می‌کنند همچنین به دلیل استفاده از مواد باکیفیت در ساخت آنها در برابر ضربه، حرارت و آتش مقاومت بالایی دارند. این نوع جعبه‌ها را می‌توان در مکان‌های مختلفی مانند منازل مسکونی، ادارات، مدارس، بیمارستان‌ها، مکان‌های عمومی، محوطه‌های صنعتی، پمپ‌بنزین‌ها، انبارها و پارکینگ‌ها استفاده کرد.
جعبه کرکره‌ای
در این نوع جعبه‌ها به‌جای درب معمولی از درب کرکره‌ای استفاده شده است که علاوه بر اینکه به زیبایی آن می‌افزاید فضای کمتری را اشغال می‌کند. باز و بسته‌شدن درب این جعبه‌ها و دسترسی به کپسول آتش‌نشانی یا تجهیزات اطفای حریق بسیار آسان میباشد. همچنین از گره‌خوردن و آسیب‌دیدگی شیلنگ جلوگیری کرده و تا حدودی از کپسول آتش‌نشانی در برابر گردوغبار، رطوبت و ضربه محافظت می‌کند. این نوع جعبه‌ها مناسب مکان‌هایی با فضای محدود مانند تونل‌ها، پارکینگ‌ها، انبارها و… میباشد.
محتوای جعبه آتش‌نشانی
محتوای جعبه آتش‌نشانی بر اساس نوع و کاربرد آن میتواند متفاوت باشد. اما به‌طورکلی، موارد زیر در اکثر جعبه‌های آتش‌نشانی وجود دارند:
کپسول آتش‌نشانی
کپسول آتش‌نشانی برای خاموش‌کردن انواع مختلف آتش‌سوزی استفاده میشود. کپسول‌ها قابل‌حمل بوده و به‌صورت دستی یا با فشار هوا یا گاز، مواد خاموش‌کننده را به سمت آتش پرتاب می‌کند. کپسول‌های آتش‌نشانی بر اساس نوع ماده خاموش‌کننده به دسته‌های مختلفی مانند کپسول آب و گاز، کپسول پودری، کپسول CO2 و… تقسیم می‌شوند.
اجزای اصلی کپسول آتش‌نشانی
- سیلندر: یک مخزن تحت‌فشار است که مواد خاموش‌کننده را در خود نگه می‌دارد.
- شیر تخلیه: این شیر برای تنظیم و کنترل جریان مواد خاموش‌کننده به کار می‌رود.
- شلنگ: شلنگ جهت هدایت مواد خاموش‌کننده به سمت آتش مورداستفاده قرار می‌گیرد.
- نازل: این قطعه برای پخش و توزیع مواد خاموش‌کننده استفاده میشود.
- گیج فشار: برای نشان‌دادن میزان فشار داخل سیلندر میباشد.
- اهرم تخلیه: اهرم تخلیه جهت باز کردن شیر تخلیه و شروع عملیات اطفای حریق به کار می‌رود.
شیلنگ آتش‌نشانی
شیلنگ آتش‌نشانی، یک شلنگی ضخیم و انعطاف‌پذیر است که قابلت استفاده در فشار بالا را دارد. از این شلنگ‌ها برای انتقال آب و یا مواد ضدحریق به محل آتش‌سوزی استفاده میشود.
انواع شیلنگ آتش‌نشانی
- شیلنگ مکش: از این شلنگ برای انتقال آب از منبع به پمپ آتش‌نشانی استفاده می‌کنند.
- شیلنگ انتقال‌دهنده: از این شلنگ برای انتقال آب از پمپ آتش‌نشانی به محل آتش استفاده میشود.
- شیلنگ هوزریل: این شلنگ‌ها دارای انعطاف‌پذیری زیادی هستند که در داخل قرقره‌های آتش‌نشانی قرار می‌گیرند.
قرقره شیلنگ
قرقره شیلنگ آتش‌نشانی وسیله‌ای برای جمع‌آوری و نگهداری شیلنگ آتش‌نشانی است که به‌صورت منظم آن را جمع‌آوری کرده و از آسیب خوردگی و گره‌خوردگی آن جلوگیری می‌کند. این شلنگ‌ها معمولاً به سقف یا دیوار متصل میشود و فضای کمی اشغال می‌کنند.
انواع قرقره شیلنگ آتش‌نشانی
- قرقره هوزریل: این نوع قرقره رایج‌ترین نوع قرقره است که برای شیلنگ‌های لاستیکی یا PVC استفاده میشود.
- قرقره فایرباکس: برای نگهداری چند شیلنگ و تجهیزات آتش‌نشانی دیگر از این نوع قرقره استفاده میشود.
- قرقره دیواری: از این نوع قرقره برای نصب روی دیوار استفاده میشود.
- قرقره محوطه‌ای: قرقره‌های محوطه‌ای در فضای باز مورداستفاده قرار می‌گیرند.
نکاتی در مورد جعبه آتش‌نشانی
- جعبه آتش‌نشانی باید در مکانی نصب شود که دسترسی به آن آسان و به‌دوراز هرگونه مانع ای باشد.
- جعبه آتش‌نشانی می‌بایست به‌صورت دوره‌ای توسط متخصصین بررسی و از سالم‌بودن تجهیزات داخل جعبه اطمینان حاصل شود.
- افراد حاضر در محل باید با نحوه استفاده از تجهیزات داخل جعبه آتش‌نشانی آشنا باشند.
- محل نصب و نوع جعبه آتش‌نشانی باید باتوجه‌به نوع و محل کاربری ساختمان انتخاب شود.
- جنس جعبه آتش‌نشانی باید باتوجه‌به شرایط محیطی مانند رطوبت و دما انتخاب شود.
- ابعاد جعبه آتش‌نشانی باید باتوجه‌به سایز تجهیزات موردنیاز انتخاب شود.
- جعبه‌های آتش‌نشانی باید با استانداردهای ایمنی مطابقت داشته باشد.
جمع‌بندی
انتخاب نوع مناسب جعبه آتش‌نشانی به عوامل مختلفی مانند نوع و محل کاربری ساختمان، نوع تجهیزات موردنیاز، شرایط محیطی و سلیقه شخصی افراد بستگی دارد. اما قبل از خرید جعبه حتماً با یک متخصص مشورت کنید. از معتبر بودن برند جعبه‌ها، داشتن گارانتی و خدمات پس از فروش اطمینان حاصل کنید. همچنین به طور مرتب جعبه آتش‌نشانی را بررسی و سرویس کنید.
گروه صنعتی سد آتش جزو یکی از شرکت‌های مورد تأیید سازمان آتش‌نشانی میباشد و این امکان را برای شما فراهم می‌نماید که با درنظرگرفتن نکات ذکر شده، مناسب‌ترین نوع جعبه‌های آتش‌نشانی را باتوجه‌به نیاز شما در اختیارتان قرار دهد. جهت دریافت مشاوره و استعلام قیمت‌ها با ما تماس بگیرید.
02155201044 و 02155203044